ซึ่งขั้นตอนการดำเนินงานพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายใน เป็นกรณีศึกษา ดังนี้

กรณีศึกษาที่ 1 โรงเรียนอนุบาลคุณภาพ

          โรงเรียนอนุบาลคุณภาพ เป็นโรงเรียนที่เปิดสอนระดับปฐมวัย ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลเมืองร้อยเอ็ด จังหวัดร้อยเอ็ด มีครูและบุคลากร รวม 25 คน มีนักเรียน รวมทั้งสิ้น 325 คน เด็กปฐมวัยมาจากครอบครัวหลากหลายอาชีพ และหลายระดับการศึกษา เด็กส่วนใหญ่อาศัยอยู่กับปู่ ย่า ตา ยาย เนื่องจากพ่อ แม่ ต้องไปประกอบอาชีพหรือทำงานที่อื่น โรงเรียนอนุบาลคุณภาพเปิดสอน ระดับปฐมวัย 2 ระดับชั้น คือ ชั้นอนุบาล 2 (เด็ก 4-5 ขวบ) และชั้นอนุบาล3 (เด็ก 5-6 ขวบ) ระดับชั้นละ 5 ห้องเรียน รวม 10 ห้อง

          จัดกระบวนการเรียนรู้ปฐมวัยตามแนวคิดไฮสโคป (High Scope) ดำเนินการพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษายึดหลักการบริหารจัดการโดยใช้โรงเรียนเป็นฐาน (SBM)และแนวคิดเชิงระบบ PDCA จนประสบความสำเร็จในการดำเนินงาน ตามระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา ได้รับการยอมรับจากสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาให้เป็นแหล่งเรียนรู้ศึกษาดูงานการจัดการศึกษาปฐมวัยตามแนวคิดไฮสโคป (HighScope)และได้ทำบันทึกความร่วมมือ (MOU) กับโครงการลดความเหลื่อมล้ำด้วยการศึกษาปฐมวัยที่มีคุณภาพ (RIECE Thailand) ดำเนินการวิจัยและพัฒนาการจัดการเรียนรู้ปฐมวัยตามแนวคิด ไฮสโคป (High Scope) และเป็นศูนย์ฝึกอบรมครูปฐมวัยตามหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย RIECE Thailand รูปแบบ On-site training ผลการประเมินตนเองในภาพรวมอยู่ในระดับยอดเยี่ยม

          โรงเรียนอนุบาลคุณภาพ มีขั้นตอนการดำเนินงานพัฒนาระบบการประกันคุณภาพภายใน สรุปได้ดังนี้

               1. ขั้นเตรียมการและสร้างความตระหนัก

                    (1) จัดประชุมครู ผู้ปกครอง และคณะกรรมการสถานศึกษา เพื่อชี้แจงทำความเข้าใจถึงความสำคัญของการประกันคุณภาพภายใน ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาคุณภาพของสถานศึกษา บทบาท และภารกิจของครู ผู้ปกครอง และกรรมการสถานศึกษา รวมทั้งสอบถามความคิดเห็นและความสมัครใจ ในการเข้าร่วมเป็นคณะกรรมการชุดต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินงานตามระบบการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา

                    (2) ดำเนินการแต่งตั้งคณะกรรมการตามโครงสร้างการบริหารงาน4 งาน ได้แก่ งานวิชาการ งานบุคลากร งานงบประมาณ และงานบริหารทั่วไป มีการแต่งตั้งคณะกรรมการพัฒนาการประกันคุณภาพภายในของสถานศึกษา คณะกรรมการนิเทศภายใน และคณะกรรมการติดตามตรวจสอบคุณภาพภายใน สถานศึกษา

                    (3) วางแผนการดำเนินงานโดยการจัดทำแผนงาน/โครงการ/ กิจกรรมตามภารงานของคณะกรรมการแต่ละคณะ

               2. ขั้นดำเนินการ

                    (1) กำหนดมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษาโดยยึดมาตรฐานการศึกษาปฐมวัย เอกลักษณ์ และอัตลักษณ์ของสถานศึกษา จัดทำเป็นมาตรฐานการศึกษาปฐมวัย จำนวน 3 มาตรฐาน โดยเพิ่มรายละเอียดในประเด็นพิจารณา ข้อ 3.2 ในมาตรฐานที่ 3 เป็น "จัดกระบวนการเรียนรู้ตามแนวคิดไฮสโคป(High Scope) โดยยึดหลักการตามวงล้อแห่งการเรียนรู้(Wheel of Learning) ที่เน้นให้เด็กเรียนรู้แบบลงมือกระทำ (Active Participatory Learning) สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง ผ่านมุมเล่นที่หลากหลาย ที่มีสื่อและกิจกรรมที่เหมาะสมกับพัฒนาการของเด็ก ส่งเสริมให้เด็กมีความกระตือรือร้นในการเรียนรู้ และแก้ปัญหาอย่างสันติวิธีภายใต้บรรยากาศของการมีปฏิสัมพันธ์ที่ดีระหว่าง ครูกับเด็ก”

                    (2) กำหนดวิสัยทัศน์ พันธกิจ เป้าหมายความสำเร็จ และจัดทำแผน พัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษา โดยคำนึงถึงนโยบายด้านการศึกษาของรัฐบาล สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา มาตรฐานของสถานศึกษา ผลการประเมินภายนอกรอบที่ผ่านมา รวมทั้งข้อเสนอแนะจากการประเมินคุณภาพภายนอก ข้อมูลสารสนเทศของสถานศึกษาทุกด้านในส่วนที่เกี่ยวข้องกับครูและเด็กปฐมวัย จุดเด่น และจุดที่ควรพัฒนาของสถานศึกษาของ สภาพปัญหา ความต้องการและ ความคาดหวังของผู้ปกครองและชุมชนที่มีต่อสถานศึกษา

                    (3)จัดทำแผนปฏิบัติการประจำปี โดยจัดทำโครงการ/กิจกรรม ให้สอดคล้องกับแผนพัฒนาการจัดการศึกษาของสถานศึกษาและงานทั้ง4 งาน ตามภารกิจของสถานศึกษา และระบบการประกันคุณภาพภายในสถานศึกษา

                    (4) จัดทำแผนงาน/โครงการส่งเสริมพัฒนาคุณภาพการจัดกระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาคุณภาพการจัดการศึกษาปฐมวัยอย่างต่อเนื่อง แบ่งออกเป็น2 ส่วน ดังนี้

                              1) กิจกรรมการพัฒนาครูและบุคลากรทางการศึกษา

                                  - กิจกรรมการจัดทำแผนการจัดประสบการณ์ระดับปฐมวัยตามแนวคิดไฮสโคป (High Scope)

                                  -กิจกรรมการจัดการประชุมปฏิบัติการ "เทคนิคการจัดกระบวนการเรียนรู้ปฐมวัยตามแนวคิดไฮสโคป (High Scope)”

                                  -กิจกรรมการพัฒนาการจัดกระบวนการเรียนรู้ตามแนวคิด ไฮสโคป (High Scope) โดยใช้กระบวนการ PLC

                                  -กิจกรรมการประเมินและพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา

                              2) กิจกรรมการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพเด็กปฐมวัย

                                  - การจัดกระบวนการเรียนรู้ตามแนวคิดไฮสโคป (High Scope)

                                  - กิจกรรมการพัฒนาผู้ปกครองเด็ก "การอบรมเลี้ยงดูเด็ก ปฐมวัย”

                                  - กิจกรรมพานิทานกลับบ้าน

                                  - กิจกรรมค่ายวิชาการปฐมวัย

                                  - กิจกรรมการทัศนศึกษาแหล่งเรียนรู้

                                  - กิจกรรมตามโครงการบ้านนักวิทยาศาสตร์น้อยประเทศไทย โดยจัดกิจกรรมกลุ่มย่อย

                                  - กิจกรรมการเยี่ยมบ้านเด็กปฐมวัย

                                  - กิจกรรมการประเมินพัฒนาการ และการจบหลักสูตร การศึกษาปฐมวัย

                    (5) ดำเนินการตามแผนงาน/โครงการอย่างต่อเนื่อง มีการประชุม คณะกรรมการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ได้แก่ ประชุมครู วางแผนการจัดกิจกรรมตามกิจวัตรประจำวัน สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ประชุมครู เพื่อการปรับปรุง แก้ไขปัญหาเด็กปฐมวัย เดือนละ 1 ครั้ง ประชุมคณะกรรมการ ติดตามตรวจสอบคุณภาพภายในสถานศึกษาภาคเรียนละ 1 ครั้ง

               3. ขั้นตรวจสอบและประเมินผลการดำเนินงาน

                    (1) นิเทศติดตามและประเมินผลการจัดกระบวนการเรียนรู้โดยคณะ กรรมการนิเทศภายในภาคเรียนละ 1 ครั้ง

                    (2) แลกเปลี่ยนเรียนรู้ PLC และทบทวนหลังการปฏิบัติงาน (AAR)

                    (3) ประเมินพัฒนาการเด็กปฐมวัยภาคเรียนละ 1 ครั้ง

                    (4) ประเมินและพัฒนาหลักสูตรโดยคณะครูผู้สอนทุกคน เมื่อสิ้นปีการศึกษา

                    (5)ติดตามตรวจสอบและประเมินคุณภาพการศึกษาตามมาตรฐานการศึกษาของสถานศึกษา โดยคณะกรรมการติดตามตรวจสอบคุณภาพภายใน สถานศึกษาภาคเรียนละ 1 ครั้ง

                    (6) วิเคราะห์ผลการประเมิน เพื่อหาจุดเด่น จุดที่ควรพัฒนาและจัดทำรายงานประจำปีเผยแพร่แก่ผู้เกี่ยวข้อง ได้แก่ ครู ผู้ปกครอง คณะกรรมการสถานศึกษา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาต้นสังกัด และสาธารณชน

               4. ขั้นนำสู่การปรับปรุงและพัฒนา

                    นำผลการติดตามตรวจสอบคุณภาพภายในของสถานศึกษาไป วิเคราะห์จุดเด่น จุดที่ควรพัฒนา เพื่อเป็นข้อมูลสานสนเทศในการวางแผนพัฒนา หลักสูตรและการจัดกระบวนการเรียนรู้และการจัดกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาคุณภาพเด็กปฐมวัย รวมทั้งเป็นข้อมูลในการเตรียมรับการประเมินภายนอกรอบต่อไป